Duitse afkorting van 'nationaalsocialist', de gedachte dat Duitsers beter waren dan anderen lag ten grondslag aan de nazi-beweging. De NSDAP was de politieke tak van het nazibewind. Onder Hitler groeide de partij uit tot de grootste van Duitsland. In 1933 kreeg hij tijdens de verkiezingen bijna de helft van de stemmen omdat de Duitsers ontevreden waren over de economische crisis die voor een groot deel verweten werd aan Joden en Communisten. Van alle na de oorlog opgepakte, berechte en veroordeelde nazi's bekende alleen Albert Speer.
Swastika Dit 'hakenkruis' stond symbool voor het nazisme. Hitler misbruikte een oud godsdienstig symbool van Hindoes en Boedisten. De swastika staat bijvoorbeeld afgebeeld op de voet van Boeddha. Het symbool komt echter ook voor op christelijke graftomben bij Rome en op Griekse en Romeinse mozaïekvloeren.
Je wilt er nu ook weer niet teveel aandacht aan schenken maar voor de beeldvorming kan het soms verhelderend zijn als je weet wie wie is. Op deze pagina staan korte stukjes over min of meer bekende nazi's. Het doel van deze site is immers door met beknopte informatie een beter beeld te geven van de Tweede Wereldoorlog.
De volgorde is alfabetisch. Er is geen doorklik.
Artur Axmann Leider van de Hitler Jugend (opvolger van Baldur von Schirach.) Axmann heeft slechts kort vastgezeten en stierf in 1996 als vrij man in Duitsland.
Richard Baer Bevelhebber van Auschwitz I van mei 1944 tot en met januari 1945. Hij vluchtte na de oorlog naar Hamburg en nam een andere naam aan maar werd toch opgespoord en berecht. Toen hij nog geen drie jaar van zijn straf had uitgezeten overleed Baer op 51-jarige leeftijd in de gevangenis.
Klaus Barbie Hoofd van Gestapo in Lyon (de Slager van Lyon.) Barbie werd na de oorlog tot levenslang veroordeeld en overleed in 1991 op 77-jarige leeftijd aan leukemie in een Franse gevangenis.
Bernhard Bender De rechterhand van Heinrich Himmler. Het opvallende aan deze man is dat vrijwel niemand hem kent en ook na de oorlog bleef dat zo. Hij zou zijn gaan werken voor de Egyptische geheime dienst. Er zijn zeer sterke vermoedens dat hij de naam Ibn Salem aan heeft genomen en zich bekeerd heeft tot de Islam. Of en zo ja wanneer hij is overleden is niet bekend.
Martin Bormann Directe assistent van Adolf Hitler. Deze klerk kan gezien worden als de man die de meeste invloed op Hitler uit had kunnen oefenen maar dat bewust niet heeft gedaan, waarschijnlijk omdat hij Hitler juist aanmoedigde. Over wat hem na de oorlog gebeurd is weet niemand iets. Dit is een van de grootste mysteries van WO2. Het verhaal gaat dat er vele jaren later in Berlijn botten zijn gevonden van Bormann maar of die er altijd al hebben gelegen of er later zijn neergelegd is niet zeker. De botten bleken na uitgebreid DNA onderzoek wel van Bormann te zijn geweest. Hij is toen door zijn familie op een onbekende plek herbegraven hoewel beweerd werd dat hij alsnog zou zijn gecremeerd.
Karl Brandt Bedenker van het Nazi euthanasieprogramma. De Gestapo pakte hem op 16 april 1945 op omdat hij zijn gezin had helpen uit Berlijn te vluchten. De gealliseerden troffen hem aan en hebben hem berecht en schuldig bevonden aan oorlogsmisdaden, waaronder massamoord. Hij werd opgehangen op 2 juni 1948 toen hij 44 jaar oud was.
Eva Braun Eva was de echtgenote van Hitler. Zij was voor 1/32ste Joods, iets wat Eichmann wel, maar Hitler niet wist. Eva zou samen met Hitler de dood hebben gevonden op 30 april 1945 in de bunker van Hitler maar zekerheid is daar nooit over gekomen. Er doken berichten op dat Braun en Hitler in Argentinië terecht waren gekomen.
Werner von Braun Raketgeleerde die verantwoordelijk was voor de dood van tienduizende mensen door zijn raketten, hij is nooit veroordeeld, sterker nog, hij werd na de oorlog door de Amerikanen gearresteerd en vervolgens in dienst genomen. Von Braun is als vrij man een natuurlijke dood gestorven in 1977. Hij geeft zich nimmer hoeven verantwoorden voor zijn daden omdat zijn kennis de Amerikanen zeer welkom was.
John Demjanjuk Deze kampbewaarder in Sobibor, Flossenbürg en Treblinka staat symbool voor de onwil in de Duitse kampen om de moorden op Joden te stoppen. Demjanjuk werd enkele keren veroordeeld maar betoogde telkens dat er sprake was van een persoonsverwisseling. In Duitsland loopt nog steeds een zaak tegen hem, Demjanjuk us 91 en mag in vrijheid de uitspraak afwachten. De verwachting is dat men de zaak traineert zodat hij in vrijheid kan sterven.
Karl Dönitz Door Hitler aangewezen als zijn plaatsvervanger. Toen Hitler om het leven kwam was Dönitz ook even (23 dagen) zijn opvolger. Karl stond terecht in Neurenberg en werd veroordeeld tot tien jaar cel. Na zijn vrijlating bleef hij volhouden nooit geweten te hebben van de Holocaust, ook zou hij geen nazi zijn geweest maar er zijn voldoende anti-semtische uitlatingen van hem opgetekend en hij sputterde ook geenszins tegen toen Hitler dood werd verklaard en moest worden opgevolgd door hem. Karl Dönitz overleed op 89-jarige leeftijd.
Adolf Eichmann Verzorgde de logistiek rondom de deportaties van Joden en werkte voor Himmler en Heydrich. Eichmann wist na de oorlog te vluchten naar Zuid-Amerika maar op 11 mei 1960 ontvoerden agenten van de Mossad hem om hem in Israël te brechten, veroordelen en op te hangen. In 2006 werd bekend dat de Amerikanen altijd geweten hebben dar Eichmann zich in Argentinië ophield.
Friedrich Engel SS-officier en de Beul van Genua. Ondanks dat hij door een Italiaanse rechtbank levenslang kreeg kon hij jarenlang vrij rondlopen. Engel overleed als vrij man op 97-jarige leeftijd in 2006 te Hamburg.
Franz Fischer Een van de vier van Breda. Vier veroordeelde oorlogsmisdadigers werden in de koepelgevangenis van Breda opgesloten, er zat verder niemand, op deze wijze stonden zij symbool voor de gevolgen van daden tegen de menselijkheid. Er was veel tumult in 1972 toen de regering door liet schemeren in te zullen stemmen met een gratieverzoek. Dat kwam ter sprake toen Willy Lages in 1971 overleed die al in 1966 om gezondheidsredenen was vrijgelaten. De kwestie eindigde met een continuatie van de detentie van de 'drie' van Breda. Fischer had de dagelijkse leiding in Den Haag rond het opsporen en deporteren van Joden. Fischer werd, samen met Aus der Fünten, op 27 januari 1989 vrijgelaten en overleed net als Aus der Fünten datzelfde jaar
Hans Fritzsche Geestelijk vader van veel nazi propaganda. De Russen pakten hem op maar hij ontliep een straf. Duitsland pakte hem echter toch weer op en veroordeelde hem tot negen jaar, maar daarvan zat hij slechts een hele korte tijd uit. Hij overleed in 1953 aan de gevolgen van kanker.
Hans Frank De slager van Polen. Hans Frank was van 1933 tot 1939 minister van Justitie van Beieren en schreef de nazi-wetgeving. Hij wordt verantwoordelijk gehouden voor de moord op honderdduizenden Polen. Hans Frank werd in Neurenberg ter dood veroordeeld en op 16 oktober 1946 opgehangen.
Ferdinand aus der Fünten Een van de vier van Breda. Vier veroordeelde oorlogsmisdadigers werden in de koepelgevangenis van Breda opgesloten, er zat verder niemand, op deze wijze stonden zij symbool voor de gevolgen van daden tegen de menselijkheid. Er was veel tumult in 1972 toen de regering door liet schemeren in te zullen stemmen met een gratieverzoek. Dat kwam ter sprake toen Willy Lages in 1971 overleed die al in 1966 om gezondheidsredenen was vrijgelaten. De kwestie eindigde met een continuatie van de detentie van de 'drie' van Breda. Aus der Fünten had de dagelijkse leiding van de Zentralstelle für Jüdische Auswanderung in Amsterdam die belast was met het opsporen en deporteren van Joden. Aus der Fünten werd, samen met Fischer, op 27 januari 1989 vrijgelaten en overleed net als Fischer datzelfde jaar
Albert Gemmeker Commandant van kamp Westerbork. Hij is nimmer vervolgd en stierf als vrij man in 1982 in Duitsland.
Joseph Goebbels Duits minister van propaganda. Hij pleegde vlak voor het eind van de oorlog in de bunker van Hitler te Berlijn zelfmoord na eerst zijn gezin te hebben vermoord.
Hermann Göring Plaatsvervanger van Hitler en bevelhebber van de Luftwaffe. Zowel politiek als militair was Göring van groot belang voor Hitler en nazi-Duitsland. Hij was de geestelijk vader van zowel de Gestapo als de Luftwaffe. Hitler zag in hem zijn kroonprins. Göring was direct verantwoordelijk voor het bombardement op Rotterdam. Hij werd opgepakt en tijdens de processen van Neurenberg veroordeeld tot de strop. Zijn verzoek om voor het vuurpeloton te mogen sterven werd afgewezen, hij stierf door cyaankali, hoe hij daaraan gekomen was werd nooit achterhaald.
Rudolf Hess Tot 1941 was hij de rechterhand van Adolf Hitler. In dat jaar schreef Hess geschiedenis door in een Messerschmitt naar Engeland te vliegen. Hess wilde vrede sluiten in opdracht van Hitler, althans, dat wilde hij de Britten doen geloven. In Duitsland zeiden ze dat Hess krankzinnig was geworden. Het is nooit duidelijk geworden waar de waarheid lag. Op 17 augustus 1987 hing Hess zich op 93-jarige leeftijd op in de Spandau gevangenis, de officiële lezing was zelfmoord door ophanging maar dat wordt nog altijd door sommigen betwist. Ook doen geruchten de ronde dat het niet om Hess zou gaan. Ieder jaar tot 2005 werd er rond 17 augustus in het Beierse dorp Wunsiedel een herdenkingsmars gehouden ter ere van Rudolf Hess. In dat jaar verbood het gerecht de marsen.
Reinhard Heydrich De slager van Praag. Baas van de Gestapo, BR en Kripo Nazi politie, oprichter van de SD. Op 27 mei 1942 werd er een aanslag op hem gepleegd in Praag, een week later, op 6 juni 1942, bezweek hij aan zijn verwondingen. De aanslag zou gepleegd zijn door Engelse spionnen.
Heinrich Himmler Hoofd van de SS, ook de concentratiekampen vielen onder zijn verantwoordelijkheid. Hij was de meest gevreesde man in Europa. Toen hij gevangen werd genomen pleegde hij met een cyanidepil zelfmoord.
Adolf Hitler Rijkskanselier in Duitsland van 1933 tot en met 1945. Leider van de NSDAP (Nazi Partij.) Hitler zou in zijn bunker in Berlijn samen met zijn vrouw Eva Braun zelfmoord hebben gepleegd op 30 april 1945.
Rudolf Höss (niet te verwarren met Rudolf Hess) Commandant van Auschwitz. Na de oorlog wist hij te ontkomen en onder een valse naam verder te leven, maar zijn vrouw sloeg door. Hij werd na een proces opgehangen.
Wilhelm Keitel Veldmaarschalk in het Duitse leger Hij werd op 16 oktober 1946 na een proces opgehangen.
Albert Kesselring Kesselring is een voor de meesten totaal onbekende nazi en dat komt mede omdat hij tijdens de oorlog overstapte van het ene naar het andere militaire onderdeel en daardoor enkele jaren 'uit zicht' was. Tijdens de processen van Neurenberg werd er van alles geprobeerd hem veroordeeld te krijgen maar dat lukte uiteindelijk niet. Kesselring was in het begin van de oorlog verantwoordelijk voor een groot aantal terreuraanvallen van de Luftwaffe op Polen. Zijn meest aan te rekenen oorlogsdaad was de aanval op Engeland waarvan velen zich toen al afvroegen of dat wel een verstandige stap was. Albert Kesselring was de spil in de 'Battle of Britain' want hij was het die iedereen ervan overuigde dat een aanval zou slagen. Uiteindelijk lukte dat dus niet. Na de oorlog werd hij direct opgepakt en vastgezet maar tot een veroordeling kwam het niet. In 1952, zeven jaar na zijn arrestatie, werd hij vrijgelaten en leefde nog acht jaar als vrij man in Duitsland.
Joseph Kotälla Een van de vier van Breda. Vier veroordeelde oorlogsmisdadigers werden in de koepelgevangenis van Breda opgesloten, er zat verder niemand, op deze wijze stonden zij symbool voor de gevolgen van daden tegen de menselijkheid. Er was veel tumult in 1972 toen de regering door liet schemeren in te zullen stemmen met een gratieverzoek. Dat kwam ter sprake toen Willy Lages in 1971 overleed die al in 1966 om gezondheidsredenen was vrijgelaten. De kwestie eindigde met een continuatie van de detentie van de 'drie' van Breda. Hoewel hij 'slechts' administrateur was in Kamp Amersfoort had hij er een belangrijke rol als rechterhand van de kampcommandat. Als die afwezig was nam Kotälla hem waar. In 1949 werd Joseph Kotälla ter dood veroordeeld, maar die straf werd in levenslange gevangenisstraf omgezet en naar de Koepel van Breda gebracht waar hij in 1979 stierf.
Willy Lages Een van de vier van Breda. Vier veroordeelde oorlogsmisdadigers werden in de koepelgevangenis van Breda opgesloten, er zat verder niemand, op deze wijze stonden zij symbool voor de gevolgen van daden tegen de menselijkheid. Er was veel tumult in 1972 toen de regering door liet schemeren in te zullen stemmen met een gratieverzoek. Dat kwam ter sprake toen Willy Lages in 1971 overleed die al in 1966 om gezondheidsredenen was vrijgelaten. De kwestie eindigde met een continuatie van de detentie van de 'drie' van Breda. Lages was het hoofd van de SD en daarmee feitelijk de baas van onder andere Aus der Fünten maar zelf ook betrokken bij enkele (Silbertanne-) moorden.
Josef Mengele De 'engel des doods' was vanaf mei 1943 kamparts in Auschwitz. Vaak op het blote oog selecteerde hij wie er geschikt genoeg was voor onderzoek, de rest ging direct de gaskamers in. Mengele was een zeer wrede man die altijd uit handen is kunnen blijven van justitie.
Heinrich Müller De dagelijkse leiding van de Gestapo was in zijn handen. Hij wordt gezien als de geestelijk vader van de praktische uitvoering van de holocaust. Wat er met hem is gebeurd na de oorlog is nooit opgehelderd.
Anton Mussert De 'Nederlandse' Hitler hoorde het doodvonnis tegen zich uitspreken op 20 maart 1946 waarna hij werd doodgeschoten.
Joachim von Ribbentrop Minister van Buitenlandse Zaken. Wat hij voor elkaar kreeg luidde het begin van de Tweede Wereldoorlog in. Hitler was bang voor Rusland maar toen von Ribbentrop een niet-aanvalsverdrag afsloot met de Russen konden de Duitsers hun slag slaan in Polen. Tijdens het proces van Neurenberg werd hij schuldig bevonden en veroordeeld tot de strop. Het vonnis werd op 16 oktober 1946 voltrokken. De gang van het proces heeft altijd verwondering gewekt maar Mussert 'moest' hangen.
Erwin Rommel Veldmaarschalk die in Noord-Afrika vocht, onder andere bij de slag om El Alamein tegen Bernard Montgomery. Hij is een van de weinige nazi's die openlijk nog wordt geëerd door de Duitsers. Rommel kreeg op 14 oktober 1944 bezoek van Duitse Generaals die hem ervan verdachten samen te zweren tegen Hitler. Ze maakten hem wijs dat er geen andere uitweg was dan zelfmoord te plegen. Hij bekende niet maar nam toch een pil in.
Alfred Rosenberg Partijfilosoof van de NSDAP en overtigd antisemiet. Hij schreef 'Der Mythus des 20. Jahrhunderts', na Hitlers 'Mein Kampf' het best verkochte boek in Duitsland en inspiratiebron voor de rassenleer. Over Rosenberg gaat het verhaal dat hij Hitler heeft geholpen bij het schrijven van diens boek 'Mein Kampf'. Rosenberg wordt gezien als als spiritueel en ideologisch denker van de NSDAP en is oprichter van de Nazi-Universiteit. Na afloop van de oorlog wordt Rosenberg gearresteerd en bij de Neurenbergse processen veroordeeld tot de dood.
Meinoud Rost van Tonningen Deze fascist in hart en nieren werd NSB'er en klom al snel op in de leiding van deze beweging, hij werd achter Anton Mussert de belangrijkste man. Onder zijn sturing zocht de NSB steeds meer aansluiting bij de NSDAP van Hitler. De door Rost van Tonningen opgerichtte Mussertgarde was de voorloper van de Nederlandse SS. Voor het eind van de oorlog wisselt Rost van Tonningen laf gedrag af met het ventileren van denkbeelden die verder gaan dan Mussert lief is die hem dan ook ontslaat. Op 8 mei 1945 wordt Rost van Tonningen gearresteerd en in afwachting van zijn preoces naar de gevangenis in Scheveningen overgebracht alwaar hij zelfmoord pleegt.
Hjalmar Schacht Minister van economische zaken In 1970 stierf hij als vrij man in Duitsland.
Baldur von Schirach Stond aan het hoofd van de Hitler Jugend na Artur Axmann. Na de oorlog heeft hij enkele jaren gevangen gezeten. In 1974 stierf hij als vrij man in Duitsland.
Arthur Seyss-Inquart Oostenrijker die door Hilter werd aangesteld als Reichskommissar in Nederland omdat Mussert niet voldoende vertrouwd werd. In 1946 werd hij tijdens het Proces van Neurenberg ter dood veroordeeld en opgehangen. Hij was zeer hard tegen Nederlandse burgers en direct verantwoordelijk voor de Jodendeportaties.
Otto Skorzeny Oostenrijks SS-officier die een eenheid leidde die speciale opdrachten moest uitvoeren. Skorzeny stond bekend als een strateeg die altijd raad wist. Toen het imperium van Hitler op instorten stond werd hij door vele naziprominenten, hoogwaardigheidsbekleders en industriëlen benaderd om hun tegoeden voor na de oorlog te verbergen. Skorzeny onderhield na de oorlog contacten met oud-nazi's via het ODESSA-netwerk. Daarnaast werkte hij ook voor de Egyptische president Nasser en de Argentijnse president Perón. Hij wordt gezien als de ergste nazi van na de Tweede Wereldoorlog. In 1975 overleed Skorzeny aan kanker in Spanje.
Albert Speer Architect, hij ontwierp veel gebouwen en was een devoot aanhanger van de ideologie van Hitler hoewel hij een complete aversie van politiek had. Toen Hitler hem vroeg de ongekomen minister van oorlogstuig op te volgen deed hij dat met graagte voor zijn idool. Speer was een goed organisator, het lukte hem de productie enorm op te voeren. Zonder hem had nazi-Duitsland in he tlaatste oorlogsjaar niet zo lang stand kunnen houden. Op 1 oktober 1946 werd Speer tijdens het Proces van Neurenberg na een schuldbekentenis veroordeeld tot twintig jaar gevangenisstraf die hij in zijn geheel uitzat waarna hij in 1981 overleed. Geen een andere nazi had bekend.
Claus Schenk von Stauffenberg Op 20 juli 1944 pleegde hij een aanslag die mislukte op Hitler, daar kennen de meesten hem van maar doordien was ook von Stauffenberg een echte nazi die ingezet werd tegen de geallieerden. Achteraf wordt gezegd dat hij vanaf het eerste begin al afkeer had van de NSDAP maar op diverse fronten was hij toch echt zeer actief en kreeg ook meerdere malen promotie. Na de mislukte aanslag kwam hij wel al snel in beeld als een van de mogelijke daders, velen werden opgepakt en gefusilleerd. Er werd een straat naar von Stauffenberg vernoemd, kreeg een museum en een standbeeld dat allemaal symbool moet staan voor het verzet van binnenuit tegen het nazisme.
Julius Streicher Zelfbenoemd Jodenhater nummer één. Streicher was een begenadigd schrijver die zijn talent inzette om messcherpe stukken te schrijven tegen de Joden. Hij is een van de mensen die achter de schermen de Duitsers gedurende vele jaren klaarstoomde voor de Jodenhaat. Anti-semitisme was op zijn lijf geschreven, hij riep Duitsland voortdurend op om tot actieve vervolging van de Joden over te gaan. Op 23 mei 1945 werd Streicher gearresteerd, berecht en veroordeeld tot de strop. Tijdens het Proces van Neurenberg sidderde het door de zaal toen hij bleef volhouden dat alle Joden uitgeroeid moesten worden en dat hij niets verkeerds had gedaan.
Eduard Wirths SS-er die de leiding had over de artsen in Auschwitz. De experimenten die daar werden uitgevoerd door onder andere Mengele vielen onder zijn verantworodelijkheid. In een Britse gevangenis hing Wirths zich op 20 September 1945 op. Hij kan mede-verantwoordelijk worden gehouden voor de dood van vier miljoen mensen.
Karl Wolff Wolff was SS-Obergruppenf�hrer en generaal bij de Waffen-SS. Hij werd direct na de oorlog gearresteerd vanwege zijn lidmaatschap van de SS en tot vijf jaar cel veroordeeld, die mocht hij uitzitten in Duitsland maar daar werd hij direct vrijgelaten. In 1962 werd hij opnieuw gearresteerd, nu voor de deportatie van 300.000 Joden naar Treblinka die daar allen de dood vonden. Deze keer viel zijn straf hoger uit: 15 jaar. Na zeven jaar zou hij te ziek zijn om zijn straf verder uit te zitten, de Duitsers wilden geen martelaren dus lieten ze hem in 19699 vrij. Vervolgens leefde Karl Wolff nog meer dan twintig jaar als vrij man in Duitsland.
